Pranie odzieży roboczej to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim bezpieczeństwa i higieny pracy. W wielu zakładach pracy pracownicy codziennie narażeni są na zabrudzenia, kontakt z chemikaliami, pyłem czy tłuszczami. Dlatego regularne czyszczenie odzieży roboczej to obowiązek – ale pojawia się pytanie: kto powinien prać odzież roboczą i jak często?
Obowiązki pracodawcy w zakresie prania odzieży roboczej
Zgodnie z Kodeksem pracy (art. 237<sup>9</sup>), to pracodawca jest odpowiedzialny za utrzymanie odzieży i obuwia roboczego w stanie zapewniającym ich higieniczne użytkowanie. Oznacza to, że firma powinna:
- zapewnić pranie, odkażanie i konserwację odzieży roboczej,
- dbać, aby odzież zawsze była czysta i gotowa do użytku,
- wymieniać ją w razie zniszczenia lub utraty właściwości ochronnych.
Pracownik może prać odzież samodzielnie, ale tylko wtedy, gdy:
- pracodawca wyrazi na to zgodę,
- zostanie wypłacony ekwiwalent pieniężny pokrywający koszty prania (woda, prąd, detergenty).
Synonim: Czyszczenie odzieży roboczej i odpowiedzialność pracodawcy
Czyszczenie odzieży roboczej w firmie to nie tylko kwestia organizacyjna. To również element zapewnienia bezpieczeństwa – szczególnie tam, gdzie odzież może być skażona substancjami chemicznymi, olejami czy drobnoustrojami. W takich przypadkach pracodawca nie może zlecać prania pracownikowi w domu, ponieważ mogłoby to stanowić zagrożenie dla zdrowia.
W praktyce oznacza to, że:
- odzież zanieczyszczona substancjami niebezpiecznymi (np. oleje, smary, chemikalia) powinna być czyszczona przez wyspecjalizowaną firmę,
- odzież używana w biurach, magazynach czy przy montażu lekkim może być prana samodzielnie, jeśli pracodawca ustali taką procedurę,
- najbardziej narażona na zabrudzenia jest odzież wierzchnia np. kurtki i spodnie.
Jak często prać odzież roboczą?
Częstotliwość prania zależy od rodzaju wykonywanej pracy, rodzaju zabrudzeń i norm BHP obowiązujących w danej branży.
| Rodzaj pracy | Zalecana częstotliwość prania | Uwagi |
|---|---|---|
| Produkcja spożywcza, farmacja | Codziennie lub po każdej zmianie | Wymóg sanitarny – odzież nie może być zanieczyszczona |
| Przemysł ciężki, warsztat | 2–3 razy w tygodniu | Usuwanie smarów, olejów, pyłu |
| Magazyny, logistyka | 1–2 razy w tygodniu | Zależnie od poziomu zabrudzenia |
| Biura, stanowiska pomocnicze | Raz na 1–2 tygodnie | Pranie profilaktyczne |
Warto pamiętać, że zbyt rzadkie pranie skraca żywotność tkanin, a brud i tłuszcze mogą zniszczyć właściwości ochronne materiału (np. wodoodporność, trudnopalność).
Jak prać odzież roboczą, by jej nie zniszczyć
Pranie odzieży roboczej wymaga stosowania się do zaleceń producenta. Na każdej metce znajdują się informacje o:
- maksymalnej temperaturze prania,
- zakazie używania wybielaczy,
- możliwości suszenia mechanicznego,
- konieczności prasowania lub impregnacji.
Przykładowe zalecenia:
- Odzież bawełniana: pranie w temp. 60°C,
- Odzież trudnopalna: pranie w temp. 40°C, bez środków wybielających,
- Odzież z odblaskami: pranie w niskich temperaturach (30–40°C), aby taśmy odblaskowe nie odkleiły się.
Kiedy pracodawca nie może zlecić prania pracownikowi
Nie każdą odzież można prać w domu. Przepisy zabraniają tego, jeśli odzież:
- jest skażona substancjami toksycznymi lub biologicznymi,
- wymaga specjalistycznego odkażania,
- może stanowić zagrożenie dla osób postronnych (np. członków rodziny pracownika).
W takich przypadkach pranie musi odbywać się w profesjonalnej pralni przemysłowej, która posiada odpowiednie pozwolenia i procedury.
Podsumowanie
- Pranie odzieży roboczej to obowiązek pracodawcy wynikający z przepisów BHP.
- Pracownik może prać ubrania robocze tylko za zgodą pracodawcy i po wypłacie ekwiwalentu.
- Częstotliwość prania zależy od rodzaju pracy i stopnia zabrudzenia.
- Odzież skażoną lub zanieczyszczoną substancjami niebezpiecznymi należy czyścić profesjonalnie.
- Regularne czyszczenie przedłuża żywotność odzieży i utrzymuje jej właściwości ochronne.
